Renghap Harepan

Baeu kadieu hidep
Geura mulih ka jati diri
nyusup bumi purwadaksi
mulang ka pawitan
asmana Sunda Wiwitan
singlarkeun rasa curiga
sieuhkeun duruweksa
urang kemitan ku kaheman
simbeuhan ku kanyaah
ancikkeun rasa asih
ogo ku kasono nyoso
pogot ngaheroan Nu Maha Agung
Legot Ngalendot ka Hyang Widi
bari diamparan ku kaihlasan
Laku lampah rido Gusti

sintung karuhun nu ngagantung
urang rojok babarengan
buahna salaksa siloka,
urang guar keur pibekeleun kahirupan
Nete taraje kamulyaan
bul kukus, sukma ngajaul
Dua makbul, enggal dikabul
supata ka sagala wangsa
Diganti ku silib walagri
Ditataan ku deudeuh geugeut
Dipatri tigin jangji silih asih,
Dipulasan silih asah
Dibayuan ku siliih asuh
Amparan nyaah, ngarungkup legedu nafsu
Tampian kaheman, cur-cor ngeueuman sagara kahayang
Waruga minding wanci, raga mibapa jaman
sukma satia ka tali paranti
Ruhani nyunyuhun warisan karuhun
Nguniang hurung mancur
leubeut ku panghampura
Rancutcut ku rasa nyaah
Nyambuang seungit kaheman
Kaaasih ti Siliwangi
Kaimanan bujangga manik
Anggeuhan Wastu Kancana
Kawani Linggabuana
Sumpah satia Diah Pitaloka

Prung mangprung,
Ngabelesat ka Jomantara,
leupas ti gondewa
Pajajaran Anyar ngadeg
Bumi ngarieg, tuluy simpe
Srangenge imut ngagelenyu
Mapagkeun Siliwangi Jati Sampurna Jagat
Mentangkeun Cakraningrat
Pusaka Buana gaganti kujang
Siliwangi malih warni, mindah rupa
Muka kawenangan Pajajaran
Lain nu baheula…..
Nu sapagodos jeung alam
Nu ngawasaan obahna jaman

pet,raga leupas
bret,urat pegat
rep sirep, dunya cicing
Cisadane ambek gede
Haliwung Pundung ngaberung
bray……dunya caang
udar wangsa ngorejat hudang
watugilang mulang ka taneuh Pajajaran
Siliwangi Jati Sampurna Jagat
Ngajagega di pawenangan.
Nangtung di tengahing buana

Ahung….ahung !

Nyaah Pisan Atuh nya

Poè Ahad mah, komo tanggal ngora (pikeun kaum garajihan), biasana tèh sok dipakè pelesiran, atawa nyaba ka dulur atawa baraya anu imahna jauh jeung arang kapanggih. Lolobana mah anu nyaraba tèh urang kota, lamun di Bogor mah, urang Jakarta, komo barudak ngorana mah, mani rabeng kana motor. Geura wè perhatikeun pareng keur eureun lampu beureum tèh, di sagigireun tèh motor anu leterna B kabèh. Aya anu boncèngan (boh jeung lalaki deui, atawa awèwè), aya ogè anu sosoranganan. Tujuanana, rata-rata ka wewengkon Puncak. Ceuk rarasaan, teuing pèdah kuringna geus lila tara nyaba ka dinya, kaayaan di Puncak, sapuluh atawa lima taun katukang, teu pati bèda jeung ayeuna. Malah kètang ayeuna mah bisa jadi leuwih simpè batan baheula. Kituna tèh saentas aya jalan tol Cipularang, jumlah kandaraan anu ngaliwat ka Puncak beuki ngurangan, boh beus atawa kandaraan pribadi. Sanajan jarakna leuwih jauh, cenah mah waktuna leuwih cepet. Komo deui, lamun mobilna sèhat tur nu mawana resep pisan ngebut, moal teu sasiet ka Bandungkeun mah.
Puncak tètèla masih jadi pilihan nomer hiji dibandingkeun jeung wewengkon sèjènna, padahal anu aya di Puncak tèh sasatna ngan aya tilu, nyaèta kadaharan, tetempoan jeung hawana anu masih kènèh seger. Padahal di tempat sèjèn anu masih di Kabupatèn Bogor, hususna di Gunung Bunder jeung sabudeureunana, dina urusan hawa jeung tetempoan (pamandanganana) henteu èlèh-èlèh teuing. Salian ti hawana seger, wisatawan (boh domestic atawa mancangara) bisa ngarasakeun anu sèjènna, diantarana aya Curug Nangka, Curug Sarèbu, jeung paninggalan jaman baheula, ti mimiti BCB (Benda Cagar Budaya) jeung kaaslian kahirupan masarakat di tempat èta. Anu masih kurang tèh meureun kadaharan, jeung tempat pangistirahatan (aya ngeun teu loba), teu kawas di Puncak. Di sisi jalan, loba pisan anu nawarkeun villa, malah mun perlu mah (pastina ogè) disadiakeun ubar haneut, salimut ramoan tèa (ieu mah husus pikeun anu irung borèlèng).
Sanajan ceuk saliwat mah leuwih onjoy tibatan Puncak, kunaon atuh nu nyaraba leuwih resep ka Puncak? Sigana tèh salian ti leuwih lila jadi tempat jugjugeun, jadi leuwih kawèntar, promosi atawa publikasi wewengkon Beulah Kulon tèh kurang heuyeub. Tong dibandingkeun jeung Bali atawa Yogyakarta anu geus kaceluk ka awun-awun ka koncara ka janapria, tapi hèbatna Bali jeung Yogya, masih kènèh ngalakonan promosi, diantarana ngaliwatan sinètron-sinètron anu disiarkeun dina telepisi swasta. Sedengkeun Bogor? boh Kota atawa Kabupatèn, rarasaan masih kènèh jarang pisan. Dina ayana ogè mun teu salah kakara di Kampung Budaya Sindangbarang.
Lamun Bali jeung Yogya bisa dijadikeun tempat syuting tur di jerona nyaritakeun rinèka budaya jeung kaèndahan alamna, naha Bogor makè teu bisa (hayang)? Padahal jarak Production House (PH) jeung artisna anu lolobana di Jakarta, leuwih deukeut ka Bogor, waktuna ogè ukur 45 menit. Geus pasti lamun tèa mah dilaksanakeun di Bogor, pikeun produserna bakal leuwih ngirit anggaran. Atawa kitu (boh di Bali atawa di Yogya) pamarèntahan satempatna nyadiakeun fasilitas ka maranèhanana ? Lain mamatahan ngojay ka meri, da anu mangku jabatan di kantor èta tèh, lain jalma atah-atah. Pastina ogè leuwih pinter jeung boga pangalaman dina ngurus pancèn anu aya patalina jeung tugasna tèh. Promosi tempat pariwisata ngawengku budaya tèh lain malulu nyieun brosur wungkul, tapi anu visionable atawa makè gambar hirup rarasaan bakal leuwih keuna sasaran. Anu jadi patanyaan gedè tèh, naha geus aya lèngkah ka palebah dinya kitu? Di urang sabenerna loba pisan obyèk pariwisata anu laku dijual, tinggal kumaha mungkus jeung nyuguhkeunana. Untungna di Kota Bogor mah aya kènèh Kebon Raya, anu teu kudu dipromosikeun ogè, geus pada nyaho. Nu daratangna ogè, lain ngan urang Bogor wungkul, tapi loba anu ti luarna. Lamun tèa mah aya kènèh brosur ngeunaan obyèk pariwisata (boh di kota atawa di Kabupatèn) taya salahna sakali-kali mah dagang brosur wè heula nya. Nyaah pisan, lamun henteu nepi ka kajual tèh nya.
(Tina Jurnal Bogor)

(gambar : Wisata Puncak)

Nitip Asih ka Rumuhun

Hung Ahung…….
Peuting ieu kula seja murwa ku carita
mepeskeun hate ku ketak rancage
Neda ampun ka Nu Maha Agung
Nyimbeuh du’a ka Ratu Galuh Raja Sunda
Nyekar sukma rasa ka para Guriang
Nalikeun pikir ka para dangiang
Seja babakti ka rumuhun
Nepikeun rasa ka karuhun
Nu linggih di Pancaniti Buana Rasa
Nu Ngageugeuh di Buana Panca Tengah
Rumasa waruga lagedu nafsu
Raga jadi amparan amarah
lali tari paranti, tebih ka purwadaksi
Hirup nurugtug ngarurud tunggul
Lalana ngarumpak catang
apruk-aprukan hapa du’a
ngudag bagya neang cilaka
sulaya nu jadi marga

Hirup hurip gaduh Anjeun
bagya cilaka ngan ti Anjeun
lara pati, usik malik milik Anjeun
renghap nafas, rumasa teu miboga
teu wasa kami ucap,
neda widi, muga laksana
dina simpe nu minuhan dunya
seja mulangkeun patekadan
mulih walagri kana uga
nyangcang sukma ku hapa angkara
pasrah, namprak, sumamprak
mulih ka leuwi sajati
mulang ka muara kamulyaan
ngojay dina jatandra kaihlasan
rep sirep…….
sukma neang wiwitan
napak sancang ka alam asal
mulih ka jirim suci

Sieuhkeun karempan
jauhkeun kamelang
singlarkeun lara wirang
Ki Sunda rek makalangan
nyukcruk galur para karuhun
napak lacak para guriang
nyimpaykeun kaluhungan
ajen inajen Sunda wiwitan
nu ngancik di batin diri
ti bihari, kamari, jeung kiwari
bekel jaga nu bakal datang

Sunda nanjeur, maku bumi maneuh jagat
Sunda ngadeg, ajeg di buana panca handap
hurung mancur ka buana panca tengah
rep sirep……
bur mancur……
Sunda, jeung Ki Sunda
kacapangan sagala wangsa…
nyaangan saeusi dunya
jaya di buana
pageuh di tali paranti…
di payungan linduhna para rumuhun
reketek nali pageuh…
disimbeuhan kageugeut para dangiang..
Diguyuran asih Siliwangi….
anceg na tapak karuhun

Di amparan Rido Nu Maha Agung
Lumampah na pertentang….

Hampura…. bisi aya nu teu kasebut
bisi tuluy narustus
Hung…Ahung
Neda widi na Hyang Agung
Mugia kabadanan

Sisi Cibenda, mangsa bulan keur caang